چگونگی برخورد با دیابت در گرسنگی‌های طولانی مانند ماه رمضان چگونه است؟
درباره‌ی لزوم روزه گرفتن بیماران دیابتی بحث‌های زیادی در میان صاحب‌نظران مطرح شده است و در این زمینه اتفاق نظری وجود ندارد. ولی آنچه مسلم است این است که بسیاری از دیابتی‌ها در این ماه روزه می‌گیرند.
درباره‌ی لزوم روزه گرفتن بیماران دیابتی بحث‌های زیادی در میان صاحب‌نظران مطرح شده است و در این زمینه اتفاق نظری وجود ندارد. ولی آنچه مسلم است این است که بسیاری از دیابتی‌ها در این ماه روزه می‌گیرند.بسیاری از بیماران به صورت تجربی تغییراتی را که باید در رژیم غذایی و یا داروی خود بدهند یاد گرفته‌اند. ممکن است نیاز باشد در بعضی داروها افزایش و یا کاهش داده شود. روزه گرفتن در مبتلایان به دیابت نوع یک، بسیار مشکل‌تر است. چنانچه این بیماران در روزه گرفتن اصرار داشته باشند؛ باید دز انسولین خود را بسیار کاهش دهند و به صورت مکرر، قند خود را در طول روز آزمایش کنند. هم‌چنین باید ادرار خود را حداقل یک تا دو بار در روز از نظر وجود مواد کتونی آزمایش کنند. وجود کتون در این موارد می‌تواند به علت گرسنگی طولانی و یا بالا رفتن قند خون باشد. بنابراین اگر کتون ادرار شما مثبت شد، قند خون خود را اندازه بگیرید. اگر قند شما بالای 200 میلی‌گرم درصد باشد؛ با پزشک معالج تماس بگیرید و در صورت عدم امکان، به اورژانس نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه نمایید. در طول روزه‌داری، هر گاه قند خون شما به زیر 60 میلی‌گرم درصد کاهش یافت؛ حتماً روزه‌ی خود را باطل کنید و یک ماده‌ی قنددار مانند یک لیوان آب قند، نوشابه و یا آب‌میوه بخورید.
به طور کلی می‌توان برنامه‌ی زیر را برای بیماران دیابتی که تمایل به روزه گرفتن دارند ارائه کرد:
- بیماران نوع 2 دیابت که تنها قرص متفورمین، گلوتازون، آکاربز، سیتاگلپتن (زانویا) و یا ترکیبی از این‌ها می‌خورند می‌توانند با اجازه‌ی پزشک معالج روزه بگیرند.
- بیمارانی که از داروهای بالا به علاوه‌ی گلی‌بنکلامید، گلی‌می‌پرامید (آماریل)، گلی‌پیزاید (دیامیکرون) و یا از این‌ها به تنهایی استفاده می‌کنند به طور معمول نمی‌توانند روزه بگیرند مگر این‌که با اجازه‌ی پزشک برنامه‌ی دارویی خود را در ماه رمضان تغییر دهند.
- بیماران نوع 2 دیابت که از داروهای بالا به علاوه انسولین و یا از انسولین به تنهایی استفاده می‌کنند به طور معمول نمی‌توانند روزه بگیرند مگر با نظر پزشک معالج برنامه‌ی دارویی خود را در ماه رمضان تغییر دهند.
- بیماران مبتلا به نوع یک دیابت، به طور معمول به روزه‌داری نیستند قادر مگر آن‌که زیر نظر پزشک معالج آموزش‌های لازم را در این زمینه فرا بگیرند. شاید بتوان گفت بیماران نوع یک دیابت که از انسولین‌های آنالوگ مانند گلارژین (لنتوس) و آسپارت (نوروپید) و لیسپرو استفاده می‌کنند نسبت به کسانی که از انسولین‌های NPH و رگولار (کریستال) استفاده می‌کنند آسان‌تر می‌توانند روزه بگیرند.
- انسولین گلارژین (لنتوس) را طبق برنامه‌ی پیش از ماه رمضان در زمان مقرر تزریق کنید. شاید نیاز باشد دز آن قدری کاهش یابد.
- تزریق انسولین آسپارت (نووراپید) و یا لیسپرو را به پیش از سحری و پیش از افطار کردن محدود کنید. شاید به کاهش دز پیش از سحری نیاز باشد.
- قند خون خود را حداقل هر 4 ساعت در طول روز آزمایش کنید.
- ادرار خود را در طول روز، حداقل یک یا دو بار از نظر وجود مواد کتونی آزمایش کنید. در صورت وجود مواد کتونی در ادرار قند خون را آزمایش کنید. اگر قند خون شما بیش از 200 میلی‌گرم درصد باشد؛ به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
- در هر زمان از روز اگر قند خون مبتلایان به نوع 1 و 2 دیابت به زیر 60 میلی‌گرم درصد رسید باید روزه‌ی خود را باطل کنند و از مواد قنددار برای بالا آوردن آن استفاده کنند.