کتواسیدوز دیابتی
کتواسیدوز دیابتی یک عارضه‌ی جدی دیابت است که می‌تواند منجر به اغماء و مرگ شود. وقتی سلول‌های بدن شما به توليد انرژی از سوختن گلوکز قادر نباشد به ناچار از چربی‌ها استفاده می‌کند که به توليد مواد کتونی منجر می‌شود.
- در زمانی که بدن شما از چربی‌ها به جای گلوکز برای توليد انرژی استفاده می‌کند، کتون‌ها در بدن شما توليد می‌شود.
- ازدیاد و تجمع بیش از حد کتون‌ها در خون شما، سبب به وجود آمدن اغمای دیابتی و مرگ می‌شود.
- در صورت به وجود آمدن علایم هشداردهنده، ادرار خود را براي وجود کتون‌ها آزمایش کنید.
امکان به وجود آمدن کتواسیدوز دیابتی در همه‌ي بیماران دیابتی وجود دارد؛ امّا باید دانست که کتواسیدوز دیابتی در مبتلایان به دیابت نوع 2 به ندرت دیده می‌شود. در واقع کتواسیدوز بيش‌تر مختص مبتلایان به دیابت نوع یک است. ممکن است بعضی از مبتلایان به دیابت نوع 2 به عارضه وخیمی دیگر به نام «اغمای هایپراسمولار» مبتلا شوند. در این حالت سطح قند خون بسیار افزایش می‌یابد و بدن سعی می‌کند این قند اضافی را از طریق ادرار دفع کند.
دفع این مقدار قند منجر به از دست دادن حجم عظیمی از آب بدن می‌شود که می‌تواند به اغما و مرگ منجر شود.
علايم هشداردهنده‌ی کتواسیدوز دیابتی چيست؟
کتواسیدوز دیابتی به آهستگی به وجود می‌آید امّا اگر همراه با استفراغ باشد؛ خیلی سریع پیشرفت می‌کند و در طی چند ساعت، به کاهش هوشیاری و اغما منجر می‌شود.
علايم اوليه عبارت است از:
- تشنگی و خشکی دهان
- تکرار ادرار
- قند خون بالا
- سطح بالای کتون‌ها در ادرار
- احساس خستگی ممتد
- پوست خشک و برافروخته
- تهوع، استفراغ و شکم درد (علل استفراغ بسیار متفاوت است امّا اگر استفراغ شما بیش از 2 ساعت طول بکشد؛ با پزشک خود تماس بگیريد)
- تغییر در تنفّس (تنفس‌های کوتاه و عمیق)
- بوی استون در هوای بازدهی
- بی‌توجّهی به محیط اطراف و گیجی
اگر سطوح مواد کتونی ادرار بالا باشد چه بکنم؟
اگر گروه درمانگر شما در مورد این‌که داشتن چه مقدار مواد کتونی در ادرار می‌تواند خطرناک باشد؛ چیزی به شما نگفته‌اند، بدانید كه اگر سطح سواد کتونی در ادرار به مقدار متوسط و یا بالا، افزایش یافته باشد بايد با پزشک معالج تماس بگیرید.
در موارد زیر با گروه درمانگر تماس بگیرید:
- وجود سطح بالای مواد کتونی در ادرار
- وجود سطح بالای مواد کتونی در ادرار هم‌زمان با سطح بالای قند خون
- وجود سطح بالای مواد کتونی در ادرار هم‌زمان با بیش از 2 بار استفراغ در 4 ساعت
چگونه سطح مواد کتونی در ادرار را اندازه بگیریم؟
سطح مواد کتونی در ادرار به راحتی توسط یک نوار مخصوص قابل اندازه‌گیری است. از گروه درمانگر خود بخواهید شيوه‌ی آزمایش مواد کتونی در ادرار را به شما آموزش بدهد. برخي پزشکان عقیده دارند هر زمان قند خون شما به بیش از 240 میلی‌گرم در دسی‌لیتر افزایش پیدا کرد، باید ادرار خود را از نظر وجود مواد کتونی آزمایش کنید.
هر زمان بیمار هستید (مثلاً سرما خورده‌اید یا آنفولانزا دارید) ادرار خود را هر 4 تا 6 ساعت از نظر وجود مواد کتونی آزمایش کنید. هر زمان قند خون شما به بیش از 240 میلی‌گرم در دسی‌لیتر افزایش یافته باشد، ادرار خود را هر 6-4 ساعت آزمایش کنید.
به چه علت به کتواسیدوز دیابتی مبتلا می‌شوم؟
سه علت عمده‌ی کتواسیدوز دیابتی عبارت است از:
- انسولين کافی نیست
- غذا نخورده‌اید.
- واکنش به انسولين
