عوارض پوستی
دیابت می‌تواند هر قسمتی از بدن را تحت تأثیر قرار بدهد. پوست نیز از این قانون مستثنی نیست. 33 د رصد بیماران دیابتی اختلالات پوستی را در طول زندگی خود تجربه خواهند کرد. در واقع، مشکلات پوستی می‌تواند اولين علامت بیماری دیابت باشد. خوشبختانه با تشخیص زودهنگام، بيش‌تر بیماری‌های پوستی ناشی از دیابت به راحتی قابل درمان است و می‌توان از بروز آن‌ها جلوگیری نمود.
عوارض پوستیدیابت می‌تواند هر قسمتی از بدن را تحت تأثیر قرار بدهد. پوست نیز از این قانون مستثنی نیست. 33 د رصد بیماران دیابتی اختلالات پوستی را در طول زندگی خود تجربه خواهند کرد. در واقع، مشکلات پوستی می‌تواند اولين علامت بیماری دیابت باشد.
خوشبختانه با تشخیص زودهنگام، بيش‌تر بیماری‌های پوستی ناشی از دیابت به راحتی قابل درمان است و می‌توان از بروز آن‌ها جلوگیری نمود.
بسیاری از این اختلالات پوستی خاص بیماران دیابتی نیست امّا در دیابتی‌ها شیوع بيش‌تری دارد. اینها عبارت است از: عفونت‌های باکتریایی، قارچی و خارش. بعضی از اختلالات بيش‌تر در بیماران دیابتی اتفاق می‌افتد و یا خاص این بیماران است. اینها عبارت است از: درموپاتی دیابتی، نکروبیوزیس لیپوئیدیکا، تاول‌های دیابتی و بثورات گزانتومایی.
بیماری‌های عمومی پوست
عفونت‌های باکتریایی
چندین نوع عفونت باکتریایی در بیماران دیابتی به وجود می‌آید:
- گل‌مژه (عفونت غدد پلكّها)
- دمل‌ها (کورک‌ها)
- فوليکوليت (عفونت فوليکول‌های مو)
- کربانکل‌ها (دمل‌های بزرگ): عفونت‌های عمقی پوست و بافت زیر آن
- عفونت‌های اطراف ناخن‌ها
در گذشته عفونت‌های باکتریایی به خصوص در دیابتی‌ها مخاطره‌آمیز بود. امروزه مرگ به علت این عفونت‌ها به برکت حضور آنتی‌بیوتیک‌ها و کنترل مناسب قند خون بسیار نادر است.
امّا امروزه نیز عفونت‌های باکتریایی در دیابتی‌ها شیوع بيش‌تری دارد. به عقیده‌ي پزشکان، بیماران دیابتی با رعایت بهداشت پوست مي‌توانند ميزان بروز اين عفونت‌ها را كنترل كنند و يا كاهش دهند.
عفونت‌های قارچی
در بيش‌تر اوقات عامل عفونت‌های قارچی در بیماران دیابتی، قارچی به نام کاندیدا البیکانس است. این قارچ‌های شبه مخمر می‌تواند ضایعات خارش‌دار مرطوب قرمز رنگ همراه با تاول‌های کوچک و یا پوسته ریزی در اطراف آن ایجاد کند. این عفونت‌ها بيش‌تر در چین‌های گرم و مرطوب بدن به وجود می‌آید. این نواحی عبارت است از: زیر پستان‌ها، اطراف ناخن‌ها، بین انگشتان دست‌ها و پاها، گوشه‌ی لب‌ها، زیر بغل و کشاله‌ی ران.
اگر فکر می‌کنید به عفونت‌های قارچی مبتلا هستید با پزشک خود مشورت کنید.
خارش
خارش موضعی بيش‌تر به علت دیابت به وجود می‌آید. عوامل آن عبارت است از: عفونت‌های قارچی، پوست خشک و اختلال در جریان خون. خارش به علت اختلال در جریان خون، بيش‌تر در قسمت‌های پایین ساق پاها دیده می‌شود.
ممکن است خودتان به کنترل خارش بدنتان قادر باشید. در هوای خشک، استحمام را به حداقل کاهش دهید (زیاد به حمام نروید). از صابون‌های ملایم، مانند صابون گلیسیرین استفاده کنید و پس از استحمام از لوسیون نرم‌کننده‌ی پوست و یا کرم استفاده کنید.
عوارض پوستی خاص بیماران دیابتی
درموپاتی دیابتی
دیابت موجب اختلال در عملکرد عروق کوچک می‌شود. این تغییرات سبب به وجود آمدن اختلالاتی می‌شود که به آن درموپاتی دیابتی می‌گویند.
در این اختلال، رنگ پوست به صورت قهوه‌ای ملایم تغییر می‌کند و معمولاً همراه با پوسته‌ریزی است. این ضایعات ممکن است به صورت دایره و یا بیضی باشد. بعضی این اختلال را با تغییرات پوست به علت سن اشتباه می‌گیرند. در بيش‌تر اوقات درموپاتی دیابتی روی قسمت جلوی ساق پاها به وجود می‌آید. هر دو پا می‌تواند با شدت متفاوت گرفتار شود. براي مثال یکی از پاها بيش‌تر و دیگری كم‌تر گرفتار باشد. این ضایعات همراه با درد، زخم و خارش نیست.
درموپاتی دیابتی بی‌ضرر است و به درمان نیاز ندارد.
نکروبیوزیس لیپوئیدیکا
این بیماری نیز به علت اختلال در عروق خونی پاها به وجود می‌آید. لكّه‌های شبیه به درموپاتی روی پاها به وجود می‌آید امّا تفاوت آن با درموپاتی در تعداد کم، سایز بزرگ‌تر و عمقی‌تر بودن اینها است. در ابتدا به صورت لكّه‌های قرمز کدر و برآمده است. به مرور براق می‌شود و کناره‌های آن‌ها به صورت بنفش درمی‌آید. گاهی ممکن است با خارش و درد همراه باشد و گاهی سطح آن‌ها باز شود به صورت زخم در بیایند. نکروبیوزیس لیپوئیدیکا بسیار نادر است. بيش‌تر در زنان به وجود می‌آید. تا گاهي که به صورت زخم در نیایند به درمان نیاز ندارد.
تصلّب الشرایین
تصلّب الشرایین، ضخیم و سفت شدن دیواره‌ی شریان‌ها است که ممکن است عروق پوست پاها را درگیر کند. دیابتی‌ها نسبت به افراد سالم، در سن پایین‌تری به تصلب الشرایین مبتلا می‌شوند.
به مروز زمان که رگ‌ها تنگ‌تر می‌شود؛ پوست تغییراتی می‌کند. موهای پاها می‌ریزد و پوست آن نازک، سرد و برّاق می‌شود. انگشتان سرد می‌شود. ناخن‌هاي پاها ضخیم و بی‌رنگ می‌شود. عضلات پشت ساق پا به دنبال ورزش دردناک می‌شود. دليل آن نرسیدن خون و اکسیژن کافی به هنگام ورزش است. به دليل آن‌که سلول‌های دفاعی بدن در داخل خون انتقال پیدا می‌کند، بنابراین التیام زخم‌ها به تأخیر می‌افتد. حتّی یک خراش کوچک می‌تواند به یک زخم بزرگ منجر شود که به راحتی بهبود نيابد.
بیماران مبتلا به نروپاتی بيش‌تر به ضایعات پاها مستعد هستند. علّت این است که این افراد درد، گرما، سرما، و یا فشار را درک نمی‌کنند. ممکن است بدون این‌که متوجه شوند زخم‌های بزرگ روی پایشان به وجود آید. به علت عدم آگاهي، مواظبت کافی در زخم به وجود نمی‌آید و در نتیجه به راحتی روی آن‌ها عفونت سوار می‌شود. تصلّب شرایین تمام اینها را بدتر می‌کند.
واکنش‌های حساسیتی
ممکن است حساسیت پوستی به علّت مصرف داروهایی مانند انسولين و یا قرص‌ها به وجود بیاید. اگر فکر می‌کنید واکنش دارویی در شما به وجود آمده است؛ با پزشک خود تماس بگیرید. به بثورات، فرورفتگی‌ها و یا برآمدگی‌های محلّ تزریق انسولين توجه کنید.
تاول‌های دیابتی
به ندرت در بیماران دیابتی تاول‌های پوستی به وجود می‌آید. محل‌های شایع این تاول‌ها عبارت است از: پشت انگشتان پاها و دست‌ها- پشت پاها و گاهی روی ساق پاها و ساعد. این تاول‌ها مانند تاول‌های ناشی از سوختگی است و بيش‌تر در بیمارانی به وجود می‌آید که به نروپاتی دیابتی مبتلا هستند. گاهی خیلی بزرگ است امّا هرگز همراه با درد و یا قرمزی اطراف آن نیست. خود به خود در عرض سه هفته التیام پیدا می‌کند و اثری از خود به جا نمی‌گذارد. تنها درمان آن، کنترل قند خون است.
بثورات گزانتومای
این بثورات در بیمارانی که قندشان کنترل شده نیست به وجود می‌آید. این ضایعات به صورت غدّه به اندازه‌ی نخود، سفت و زرد رنگ در روی پوست دیده می‌شود. اطراف هر غده قرمز رنگ و همراه با خارش است. این اختلال بيش‌تر در پشت دست‌ها، پاها، بازوها، ساق پاها و باسن‌ها دیده می‌شود.
بيش‌تر در جوآن‌های مبتلا به دیابت نوع یک به وجود می‌آید. بيش‌تر چربی و کلسترول خون این بیماران بسیار بالا است. با کنترل قند خون، این ضایعات از بین می‌رود.
سفتی انگشتان
بعضی اوقات پوست انگشتان افراد دیابتی سفت، سخت و براق می‌شود. گاهی ممکن است پوست انگشتان پاها و پیشانی نیز گرفتار باشد.
مفاصل انگشتان بسیار سفت است و بیمار قادر نیست انگشتان خود را به راحتی باز و یا بسته کند. به صورت بسیار نادر مفاصل آرنج، زانو و پاشنه پا نیز ممکن است سفت شود.
سختی انگشتان در یک سوم مبتلا به دیابت نوع یک دیده می‌شود. تنها درمان آن کنترل قند خون است.
آکانتوز نیگریکانز (Acanthosis Nigricans)
در این اختلال نواحی برآمده و سیاه رنگ در نواحی زیر بغل، پشت و جلوی گردن، زیر سینه‌ها و کشاله ران به وجود می‌آید. به ندرت ممکن است در پشت دست‌ها، پشت مفاصل آرنج و زانو نیز دیده شود.
این اختلال بيش‌تر در افراد دارای اضافه وزن و یا چاق دیده می‌شود. بهترین راه درمان، کاهش وزن است. براي ظاهر بهتر می‌توان از بعضی کرم‌های سفیدکننده استفاده کنید.
