داروهای تزریقی دیگر
علاوه بر انسولین، دو داروی تزریقی دیگر در درمان دیابت کاربرد دارد.
داروهای تزریقی دیگرعلاوه بر انسولین، دو داروی تزریقی دیگر در درمان دیابت کاربرد دارد.
پرام لینتاید (Pramlintide)
این دارو با نام برند سیملین (Symlin) موجود است. سیملین فرم صناعی هورمون آمیلین است. آمیلین هورمونی است که همزمان با انسولین توسط سلولهای بتا پانکراس ترشح میشود. فعالیت هورمون‌هایی مانند آمیلین، انسولین و گلوکائون سبب تنظیم قند خون میشود.
تزریقات پرام لینتاید پیش از وعده‌های غذایی موجب کاهش A1C بدون افزایش احتمال هیپوگلیسمی میشود. همچنین این دارو سبب کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن بدن میشود (البته تأثیر این دارو در کاهش A1C و وزن بدن چشمگیر نیست).
مهم‌ترین عارضه‌ی این دارو، تهوع است که با مرور زمان، با تغییر در دز دارو بهبودی پیدا می‌کند.
این دارو را نمی‌توان همزمان با انسولین به صورت مخلوط در یک سرنگ تزریق کرد بلکه باید به صورت جداگانه تزریق نمود.
مصرف این دارو در مبتلایان به دیابت نوع یک که با تزریق انسولین به تنهایی کنترل نمی‌شوند و A1C بالا دارند و همچنین در مبتلایان به دیابت نوع 2 که با وجود تزریق انسولین A1C بالا دارند توصیه میشود.
تقلید کننده های انکرتین GLP 1
انکریتن‌ها هورمون‌هایی است که پس از خوردن غذا توسط دیواره‌ی روده ترشح میشود و سبب افزایش ترشح انسولین، کاهش سرعت تخلیه‌ی معده، احساس سیری، کاهش ترشح گلوکانون میشود و در نتیجه از افزایش قند خون جلوگیری می‌کند. یکی از مهم‌ترین و شناخته شده ترین آن‌ها GLP-I است که دارای طول عمر کوتاه است.
اولین انکرتین که به صورت صناعی ساخته شد و در درمان دیابت نوع 2 مورد استفاده قرار گرفت اکسنتاید با نام برند Byetta است. این دارو فرم صناعی exendin-4 است که هورمونی است که اولین بار از بزاق مارمولکی به نام گیلا (Gila) جدا شد.
اکسنتاید با افزایش ترشح انسولین موجب کاهش قند خون میشود. اکسنتاید در صورتی سبب کاهش قند خون میشود که سطح انسولین بدن بالا باشد و انسولین فقط هنگامی بالا است که قند خون بالا باشد. بنابراین اگر به تنهایی استفاده شود هیچ وقت سبب افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) نمی‌شود. مهم‌ترین عارضه‌ی آن تهوع است که به مرور زمان بهبودی می‌یابد.
همانند پرام لینتاید، پیش از غذا تزریق میشود و ممکن است به مرور زمان سبب کاهش وزن شود.
اکسنتاید در بیماران نوع 2 دیابت که با مصرف متفورمین ,سولفونیل اوره و با ترکیبی از این دو کنترل نمی‌شوند و 1C بالا دارند توصیه میشود.
اگر شما از داروهای دیگر ضد دیابت استفاده می‌کنید و به این دارو ها نیازمند شدید باید برای جلوگیری از افت شدید قند خون، با دز پایین دارو شروع کنید.
به علت ارتباط احتمالی مصرف داروهای این گروه با ورم پانکراس، این دارو ها نباید در بیمارانی که سابقه‌ی پانکرانیت دارند استفاده شود..
اکسنتاید یک یا دو بار در روز پیش از غذا تزریق میشود.
داروهای این گروه عبارتند از:
- اکسناتاید Exenatideبا نامهای تجارتی Byetta و Bydureon
- لیراگلوتاید Liraglutideبا نامهای تجارتی VictosaوSaxenda
- Dulaglutide با نام تجارتی Trulicity
- البی گلوتاید Albiglutideبا نام تجارتی Tanzeum
- لکزی سناتاید Lixisenatide با نام تجارتی Lyxumia
- بای دوریون Bydureon فرم طولانی اثراکسناتاید است که هفته ای یک بار تزریق می شود.
زمانی از دولاگلوتاید استفاده می شود که استفاده از داروههای دیگر در درمان دیابت موفقیت آمیز نبوده باشد. استفاده از داروی دولاگلوتاید بادز بالادرموشها باعث سرطان مدولاری تیرویی شده است.درانسان چنین رابطه ای دیده نشده ولی دربیماران باسابقه ی خانوادگی سرطا ن مدولاری تیروتید وMEN-2 نباید مصرف شود
از البی گلوتاید و لیراگلوتاید نیزدربیماران با سابقه ی خانوادگی سرطان مدولاری تیروتید و MEN-2نباید استفاده شود.
از داروهای فوق فقط لیراگلوتاید در بازار دارویی ایران وجود دارد بنابر این ، این دارو را بیشتر مورد بحث قرار می دهیم.
لیراگلوتاید با نام تجارتی ویکتوزا داروی طولانی اثر تقلید کننده ی انکرتین GLP-1 است که باعث افزایش ترشح انسولین و کاهش ترشح کلوکاگون می شود. همچنین تخلیه ی معده را به تاخیر می اندازد و اساس سیری در بیمار ایجاد می کند.درسال 2015 این دارو با نام تجاتی ساکسندا در آمریکا در کنار رزززیم غذایی و افزایش فعالیت فیزیکی در درمان چاقی در بیماران با نمایه ی توده ی بدنی بیش از 30 به بازار دارویی عرضه شد. در 3 ژولای 2009 آژانس پزشکی اروپا EMA و در 25 ژانویه 2010 توسط سازمان غذا و دارویی امریکا FDA برای درمان دیابت مورد تایید قرار گرفت. در 23 دسامبر 2014 توسط FDA در درمان بالغین مبتلا به چاقی و عوارض وابسته به آن مورد تایید قرار گرفت.
دز 6/ میلی گرم در روز برای شروع درمان و کاهش عوارض دارویی است و برای شروع اثر باید از هفته ی دوم دز دارو را افزایش داد.
داروهای تقلید کننده گیرنده GLP-1 نسبت به داروهای دیگر مورد استفاده در درمان دیابت دارای مزایای هستند. این مزایا عبارتند از:
عملکردشان وابسته به حضور گلوکز است ، به عبارت دیگر تا گلوکز در خون نباشد باعث افزایش ترشح انسولین نمی شوند.بنابر این اگر به تنهای و یا همراه متفورمین استفاه شوند باعث افت شدید قند خون نمی شوند.
پتانسیل و ظرفیت مهار اپوپتوزیس و تخریب سلولهای پانکراس را دارند و حتی ممکن است باعث احیای سلولهای بتا پانکراس شوند.
باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن می شوند.
باعث کاهش تری گتیسرید خون می شوند.
در افرادچاق با BMI بیشتر از 30 و یا افراد با BMI بیشتر از 27 و ابتلا به عوارض چاقی ملنند پرفشاری خون ، دیابت نوع 2 و یا اختلالات چربی مورد استفاده قرار می گیرد. در مطالعه ای به نام SCALE در سال 2014 در روی 3731 فرد مبتلا به چاقی ، میزان کاهش وزن در کسانی که از لیراگتوتاید استفاده کرده اند 9.2% وزن اوتیه در مقایسه با 3.5% وزن اولیه در گروه شاهد قابل توجه بوده است.
استفاده از لیراگلوتاید به میزان 4 برابر دز مصرفی در انسان، باعث افزایش سرطان مدولاری تیرویید در موشها شده است. بنابر گزارش FDA سطح کلستونین ، تومور مارکر سرطان مدولاری ، در بیمارانی که از لیراگلوتاید استفاده می کنند نسبت به سایر مردم بالاتر است اگر چه هنوز در محدوده ی طبیعی قرار دارد.
در سال 2013 گزارشاتی از بیمارستان جان هاپکینز منتشر شد که نشان می داد ارتباطی بین بستری شدن بیماران به علت پانکراتیت و سابقه ی استفاده قبلی از سیتاگلپتین و اکسناتاید وجود دارد.این گزارشات FDA و آزانس پزشکی اروپا EMA را بر آن داشت نا مطالعه ای در این زمینه انجام دهند.بر اساس تحقیقات مشترک این دو آژانس و بررسی اطلاعات مو جود در مورد 14611 بیمار که نتایج آن در New England Journal Of Medicine در سال 2014 به چاپ رسید ارتباطی بین استفاده از سیتاگلپتین و افزایش پانکراتیت و سرطان پانکراس مشاهده نگردید اگر چه این دو آژانس به قطعیت نمی توانند این ارتباط را کنار بگذارند.
نیمه ی عمر لیراگلوتاید 13 ساعت است. لیراگلوتاید همان GLP-1 است با این تفاوت که آن را به اسید چرب باند کرده اند.بنابر این بعد از تزریق توانایی چسبیدن به البومین در زیر پوست و داخل پلاسما دارد و در این دو محیط به آرامی از آلبومین جدا میشود و اثر گذاری می کند در نتیجه نیمه عمر آن در مقایسه با GLP-1 افزایش می یابد. بعلاوه به علت اتصال به البومین در توبولهای کلیه فیلتر نمی شود.
عوارض
عوارض شایع: درد مثانه ، ادرار کدر یا خونی ، سرفه و گرفتگی صدا ، اسهال ، سوزش ادرار ، تب و لرز ، حس ناخوشی ، سردرد ، درد مفاصل ، بی اشتهای ، درد عضلانی ، تهوع ، آب ریزش بینی ، گلو درد، کمر درد ،حس خسته گی و استفراغ
عوارض نادر: اضطراب ، عرق سرد ، گیجی ، کما ، افسردگی ، بثورات پوستی ، افزایش گرسنگی ، ورم صورت ، زبان ،دستها ، لبها ، زبان ، اندامهای جنسی ، کابوس شبانه ، قرمزی پوست ، اختلال صحبت کردن
نگهداری دارو
قبل از استفاده باید دارو را در یخچال در درجه حرارت 2 تا 8 درجه سلسیوس نگهداری نمود.بعد از اولین استفاده بقیه ی دارو را می توان در درجه حرارت اطاق (بین 15 تا 30 درجه ) نگه داری کرد.
دز
دارو در زیر پوست شکم ف بالای ران و بالای بازو تزریق می شود. برای جلوگیری از عوارض گوارشی با ید دارو را با دز 6/ میلی گرم در روز شروع کرد ولی باید در نظر داشته باشید که این دز پایین آورنده قند خون نیست و از هفته ی دوم باید آن را به 2/1 میلی گرم در روز افزایش داد.حد اکثر دز 1.8 میلی گرم در روز است.
در استفاده همزمان از انسولین و داروههای افزایش دهنده ترشح انسولین مانند گلی بنکلامید باید دز این داروهها را برای جلوگیری از کاهش شدید قند خون کاهش داد.
استفاده در حاملگی
مطالعات کافی در زمینه ی استفاده از این دارو در حاملگی وجود ندارد.
شیر دهی
مطالعات کافی در زمینه ی استفاده ازاین دارو در شیر دهی وجودندارد. هنوز معلوم نیست که آیا دارو در شیر ترشح می شود یا خیر.
استفاده در نارسایی کلیوی
نیاز به تغییر دز در نارسایی کلیه وجود ندارد.
تزریق بدون درد
تزریق بدون درد
شاید از زمانی که تجویز دارو ها با استفاده از روش تزریقی ابداع شد آرزوی بشر یافتن راهی برای تزریق بدون درد بوده است. این مسله بخصوص زمانی دارای اهمیت زیادی می شود که بیمار مجبور است در روز چندین نوبت روی بدن خود تزریق انجام دهد. در سالهای اخیر روشهای مختلفی به این منظور ابداع و ارایه گردیده است . بعنوان نمونه استغاده از از وسیله ای که دارو را با استفاده از جریان پرفشار هوا زیر پوست بیمار تزریق می کند.متاسفانه تزریق دارو به این روش نتوانست رضایت خاطر بیماران و اطبا را فراهم کند. در این مقاله به بررسی و ارایه روش جدیدی برای تزریق دارو بدون درد می پردازیم.
تزریق دارو با استفاده ازI-Port Advance
I-Port Advance وسیله ای است که به شما این امکان را می دهد که دارو را بدون سوراخ کردن پوست برای هر تزریق وارد بدن کنید. در این روش با با استفاده از وسیله ای راه ورودی روی پوست بیمار ایجاد می گردد که با استفاده از این راه ورود می تواند به مدت حداقل سه روز به هر میزان که لازم باشد دارو را وارد بدن خود نماید و هیچ گونه دردی نیز احساس نکند. بعد از سه روز راه قبلی مسدود و راه جدیدی برای سه روز آینده ایجاد خواهد شد. با استفاده از این وسیله برای هر 12 تزریق فقط یک بار سوزن بدن بیمار را سوراخ می کند.به عبارت دیگر یک تزریق به جای 12 تزریق. اگر در نظر بگیریم که بیمار مبتلا به دیابت نوع 1 مجبور است روزانه 4 بار تزریق انجام دهد با استفاده از این وسیله هر 3 روز یک بار سوزن به بدن خود وارد می کند.خبر بسیا رمسرت بخشی می تواند باشد .
آیا تا به حال به خاطر ترس از درد انسولین خود را تزریق فراموش کرده اید؟ در یک مطالعه که توسط انجمن دیابت آمریکا انجام شده است 47% بیماران به این سوال جواب مثبت داده اند.بنابر این با استفاده از روشهای تزریق بدون درد می توان امیدوار بود که بیماران در درمان خود جدییت بیشتری نشان دهند و شانس موفقیت درمان افزایش یابد.
I-Port Advance چگونه کار می کند؟
این وسیله از دو قسمت تشکیل شده است که شما آن را در یک بسته خریداری می کنید.قسمت اول دستگاه نصاب و قسمت دوم یک سوزن نرمانعطاف پذیر به نام کانولا است. برای تفهیم روش نصب و استفاده رجوع به شکلهای زیر ضروری است.
در شکل 1 انچه شما خریداری می کنید نشان داده شده است. در واقع انچه خرید می کنید وسیله ای آبی رنگ به صورت یک پارچه است که خودش از دو قسمت ساخته شده است.
در شکل 2 قسمت های مختلف دستگاه نشان داده شده است.بعد از برداشتن در ، پوشش کانولا نمایان می شود.در پشت دستگاه دستگیره ای وجود دارد که باید آن را با حرکت چرخشی به عقب کشید.در این حالت دستگاه آماده ی نصب می شود.محافظ روی کانولا را بردارید و دستگاه را در قسمتی از بدن که می خواهید نسب کنید روی پوست نشار دهید.حالا کافی است کناره های پوشش آبی رنگ را که روی دستگاه مشخص شده به سمت داخل فشار دهید.کانولا در کسری از ثانیه بدون حس درد وارد پوست شما میشود و محکم با چسب اطراف خود به بدن شما می چسبد.حالا کافی است قسمت آبی رنگ را که در دست شماست به عقب بکشید. آنجه روی پوست شما می ماند یک قسمت پلاستیکی بی رنگ است که می توانید تزریقات را در قسمت مشخص شده ی مرکز آن انجام دهید.با دستگاه نصب شده می توانید به استخر بروید ، استحمام کنید و یا هر گونه فعالیتی را انجام دهید.
در شکل 3 نحوه نصب و در شکل 4 روش تزریق نشان داده شده است.
در شکل 5 مناطقی از بدن که می توان دستگاه را نصب کرد نشان داده است.
